ΠΑΡΑΜΕΛΗΣΗ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ ΑΝΗΛΙΚΟΥ ΤΕΚΝΟΥ. ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ.
Κατά τη διάταξη του άρθρου 923 παρ. 1 του ΑΚ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 21 του Ν. 2447/1996, "όποιος έχει την εποπτεία ανηλίκου ή ενηλίκου, ο οποίος τελεί υπό δικαστική συμπαράσταση, ευθύνεται για τη ζημία, που τα πρόσωπα αυτά προξενούν παράνομα σε τρίτον, εκτός αν αποδείξει, ότι άσκησε την προσήκουσα εποπτεία ή ότι η ζημία δεν μπορούσε να αποτραπεί. Την ίδια ευθύνη έχει και όποιος ασκεί την εποπτεία με σύμβαση".
Εποπτεία, κατά την έννοια της ανωτέρω διατάξεως, είναι η επίβλεψη, επιτήρηση και προφύλαξη του εποπτευομένου, αναλόγως με τις περιστάσεις, ασκείται δε κατ` αρχήν, προκειμένου περί ανηλίκου, από τους έχοντες τη γονική μέριμνα, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1510 του ΑΚ. Με τις πιο πάνω διατάξεις, καθιερώνεται τεκμήριο μαχητό σε βάρος του γονέα (εποπτεύοντος) για την ύπαρξη πταίσματος του περί την άσκηση της εποπτείας, το μέτρο της οποίας εξαρτάται από το σύνολο των περιστάσεων και ιδίως την ηλικία, την ωριμότητα, τη μόρφωση, αλλά και την κατάσταση της υγείας (σωματικής και πνευματικής) εποπτεύοντος και εποπτευομένου.
Το τεκμήριο αυτό μπορεί να ανατραπεί, εφόσον ο εποπτεύων γονέας επικαλεστεί, ότι άσκησε στη συγκεκριμένη περίπτωση την προσήκουσα εποπτεία ή ότι η ζημία παρά την άσκηση της προσήκουσας εποπτείας δεν μπορούσε να αποτραπεί. Το ίδιο ισχύει (ανατροπή του τεκμηρίου) και όταν ο γονέας ισχυριστεί και αποδείξει, ότι εκ των πραγμάτων δεν ήταν δυνατή η άσκηση της εποπτείας ή όταν η ζημία προκλήθηκε κατά το χρονικό διάστημα, που την εποπτεία στον ανήλικο ασκούσε άλλος κατόπιν συμβάσεως με τον γονέα του.
Στην τελευταία περίπτωση, ο γονέας δεν ελευθερώνεται οπωσδήποτε από τη δική του ευθύνη, παρά μόνο εάν έχει βεβαιωθεί, ότι ο τρίτος έχει τις αναγκαίες ικανότητες για να αναλάβει την εποπτεία και είχε ελέγξει, ότι αυτός εκπληρώνει προσηκόντως την υποχρέωση που ανέλαβε ή εκ των πραγμάτων δεν ήταν δυνατή η παράλληλη άσκηση της εποπτείας από τον γονέα και του ελέγχου του τρίτου. (AΠ 476/2013 Τ.Ν.Π. Νόμος, ΑΠ 532/2012, ΝοΒ 2012/1965, ΑΠ 1529/2011, ΑΠ 239/2030, ΧρΙΔ 2011/185, ΑΠ 731/2008, ΑΠ 1328/2007, ΑΠ 1366/2003 Τ.Ν.Π. Νόμος, Απ. Γεωργιάδη Ενοχικό Δίκαιο - Γενικό Μέρος [1999] σελ. 631-634).
Κατά τη διάταξη του άρθρου 923 παρ. 1 του ΑΚ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 21 του Ν. 2447/1996, "όποιος έχει την εποπτεία ανηλίκου ή ενηλίκου, ο οποίος τελεί υπό δικαστική συμπαράσταση, ευθύνεται για τη ζημία, που τα πρόσωπα αυτά προξενούν παράνομα σε τρίτον, εκτός αν αποδείξει, ότι άσκησε την προσήκουσα εποπτεία ή ότι η ζημία δεν μπορούσε να αποτραπεί. Την ίδια ευθύνη έχει και όποιος ασκεί την εποπτεία με σύμβαση".
Εποπτεία, κατά την έννοια της ανωτέρω διατάξεως, είναι η επίβλεψη, επιτήρηση και προφύλαξη του εποπτευομένου, αναλόγως με τις περιστάσεις, ασκείται δε κατ` αρχήν, προκειμένου περί ανηλίκου, από τους έχοντες τη γονική μέριμνα, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1510 του ΑΚ. Με τις πιο πάνω διατάξεις, καθιερώνεται τεκμήριο μαχητό σε βάρος του γονέα (εποπτεύοντος) για την ύπαρξη πταίσματος του περί την άσκηση της εποπτείας, το μέτρο της οποίας εξαρτάται από το σύνολο των περιστάσεων και ιδίως την ηλικία, την ωριμότητα, τη μόρφωση, αλλά και την κατάσταση της υγείας (σωματικής και πνευματικής) εποπτεύοντος και εποπτευομένου.
Το τεκμήριο αυτό μπορεί να ανατραπεί, εφόσον ο εποπτεύων γονέας επικαλεστεί, ότι άσκησε στη συγκεκριμένη περίπτωση την προσήκουσα εποπτεία ή ότι η ζημία παρά την άσκηση της προσήκουσας εποπτείας δεν μπορούσε να αποτραπεί. Το ίδιο ισχύει (ανατροπή του τεκμηρίου) και όταν ο γονέας ισχυριστεί και αποδείξει, ότι εκ των πραγμάτων δεν ήταν δυνατή η άσκηση της εποπτείας ή όταν η ζημία προκλήθηκε κατά το χρονικό διάστημα, που την εποπτεία στον ανήλικο ασκούσε άλλος κατόπιν συμβάσεως με τον γονέα του.
Στην τελευταία περίπτωση, ο γονέας δεν ελευθερώνεται οπωσδήποτε από τη δική του ευθύνη, παρά μόνο εάν έχει βεβαιωθεί, ότι ο τρίτος έχει τις αναγκαίες ικανότητες για να αναλάβει την εποπτεία και είχε ελέγξει, ότι αυτός εκπληρώνει προσηκόντως την υποχρέωση που ανέλαβε ή εκ των πραγμάτων δεν ήταν δυνατή η παράλληλη άσκηση της εποπτείας από τον γονέα και του ελέγχου του τρίτου. (AΠ 476/2013 Τ.Ν.Π. Νόμος, ΑΠ 532/2012, ΝοΒ 2012/1965, ΑΠ 1529/2011, ΑΠ 239/2030, ΧρΙΔ 2011/185, ΑΠ 731/2008, ΑΠ 1328/2007, ΑΠ 1366/2003 Τ.Ν.Π. Νόμος, Απ. Γεωργιάδη Ενοχικό Δίκαιο - Γενικό Μέρος [1999] σελ. 631-634).
Ελένη Πολύζου